Ergenlik Dönemi
ÖZET
Ergenlik dönemi çeşitli açılardan getirdiği değişimlerle bireyi aynı zamanda bir gelişim evresine almaktadır. Sosyal varlık olarak da kendini belli etmeye başlayan ergenin bir kimlik arayışına girmesi kaçınılmazdır. Stresle başa çıkma yöntemleri ergenlik dönemindeki sorunlarla baş etmek için önemli ve yön vericidir. Olumlu benlik saygısının kazanımı stresle başa çıkma durumunda kaçma dürtüsünü önleyeceğinden, ergenlik döneminin üzerine düşülmesi gereken önemli bir kazanımıdır. Olumlu ilişkiler kurma, aile ve çevrenin yaklaşımı da ergenlik dönemindeki dalgalanmaların en önemli destek verici unsurudur.
Anahtar Kelimeler: ergenlik dönemi, ergenlik döneminde ilişkiler, ergenlik döneminde gelişim
GİRİŞ
Kuşkusuz ergenlik dönemi beraberinde fiziksel, bilişsel, psikolojik ve sosyal açıdan birtakım değişiklikleri beraberinde getirmektedir. Ergenliğin başlama zamanı konusunda farklı görüşler ortaya koyulsa da ergenlik, bitiş süresi kesin olarak belirlenmemiş bir süreç olarak karşımıza çıkmaktadır. Ergenliğin başlangıç ve bitişi bir tartışma konusu iken normal ve anormalliğinin belirlenmesinde de güçlüklere rastlanmaktadır
Ergenlik dönemindeki psikososyal gelişim, ergen bireyin topluma kabul edilir öz görünüm ve kimlik geliştirmesini karşımıza çıkarmaktadır (Akçan Parlaz ve ark. 2012). Kimlik oluşturma sırasında çıkan krizleri önlemek için ergen bireyin stres kaynaklarını tanımlaması, başa çıkma yöntemlerini saptaması ve tüm bunları organize etmesi gerekir (Lohman ve Jaris, 2000). Ergenlerin etkilendiği stres kaynaklarına bakıldığında gelişimsel görevler, aile ve akranla ilişkiler, okul ve sınavlardan kaynaklanan sorunlar, önemli birinin ölümü, sağlık ve cinsellikle ilgili problemlerin yer aldığı görülmüştür (Eryılmaz, 2009). Ergenlik dönemi sorunlarının başa çıkma yöntemlerinde yetişkinlerin başa çıkma modellerine dayanmaktadır (Compas, 1998). Ergenlerin başa çıkma yöntemlerinden gelen eksiklikleri sebebiyle psikososyal sorunlarının sürdüğü belirlenmiştir. Bir başka faktör ise soyut düşüncenin artması ile birlikte geçmiş gelecek bağlantısı kurmaya ve böylece varsayımlar üretmeye eğilimli olurlar (Eryılmaz, 2009). Bu sebeptendir ki stresle başa çıkma becerileri açısından ailenin ve çevredeki yetişkinlerin destek vermesi önemlidir. Ergenler kendilerine stres veren durum ve olaylara karşı ne kadar strateji üretir ve uygularsa onlar için o kadar faydalı olacaktır. Olumsuz benlik saygısına sahip ergenlerin stresle başa çıkma yöntemlerini öğrenmekten çok kaçınma stratejisini uyguladıkları görülmüştür. Ayrıca yaşıtlarıyla yaşadıkları problemlerde ergen bireyler onları suçlama eğilimi ve ben-merkezci düşünce yapısından kurtulamamaktadırlar (Clarbour ve Roger, 2004; Jacobs, Bleeker ve Constantino, 2003; Güvenç & Aktaş, 2006). Bu sebeple olumlu benlik saygısının gelişimi de bir hayli önem taşımaktadır (Özer, 2001).
Araştırmalara göre iyi ilişkiler kurmanın ergen bireylerin mutluluğu üzerinde önemli bir etkisi bulunmaktadır (Heizomi ve ark. 2015). Ayrıca mutlu olduğu tespit edilen ergenlerin okul başarısının da iyi derecede olduğu kanısına varılmıştır. . Ergenlik döneminde rastlanılan iniş çıkışların özellikle ailenin desteğini alan gençlerde daha ılımlı geçtiği bilinmektedir (Akçan Parlaz ve ark. 2012).
KAYNAKLAR
Akçan Parlaz, E., Tekgül, N., Karademirci, E., & Öngel, K. (2012). Ergenlik dönemi: Fiziksel büyüme, psikolojik ve sosyal gelişim süreci. Turkish Family Physician, 3(2).
Eryılmaz, A. (2009). Ergenlik döneminde stress ve başa çıkma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 20-37.
Güvenç, G., & Aktaş, V. (2006). Ergenlik döneminde yaş, toplumsal cinsiyet, bireysel ve ilişkisel tutumlar, benlik değeri ve yaşam becerilerine ilişkin algı arasındaki ilişkiler. Türk Psikoloji Dergisi, 21(57), 45-62.
Heizomi, H., Allahverdipour, H., Jafarabadi, M. A., Safaian, A. (2015). Happiness and its relation to psychological well-being of adolescents. Asian Journal of Psyciatry, 16, 55-60.
